Sinds 2017 is Anke van der Lee schoolleider van OBS De Cirkel in Uden. De cirkel is een kleine school met een hele sterke eigen visie. Het team van De Cirkel beschouwt welbevinden en betrokkenheid als belangrijkste voorwaarden om tot ontwikkeling te komen. Anke maakt meteen duidelijk dat hier geen zweverig gedoe achter schuil gaat: “Onze school gaat eerst uit van het kind, en dan de leerling. En daarbij vertrekken we altijd vanuit welbevinden en betrokkenheid. Maar we zijn zeker geen praatgroep! Sterker nog, we hechten grote waarde aan onderzoeken en onderbouwing. Daarom laten wij bijvoorbeeld ook jaarlijks de betrokkenheid meten door het CEGO uit Leuven, dat hier een onderzoeksmethodiek voor heeft ontwikkeld.”
De Cirkel zet Klassewerkplek in om te kijken hoe goed het gaat met het welbevinden van alle teamleden. Zo zorgen ze dat alle gesprekken vanuit de visie niet beperkt blijven tot het uitwisselen van holle begrippen, maar dat er vanuit onderzoek nieuwe feiten op tafel komen die helpen bij het naar een steeds hoger plan tillen van die betrokkenheid en dat welbevinden.
Het is jouw taak als schoolleider te zorgen dat mensen met plezier naar hun school gaan, en dat ze alles durven te zeggen.
Naast haar rol als schoolleider van OBS De Cirkel is Anke ook aangesteld als projectleider van de Kenniscommunity Welbevinden van de Algemene Vereniging van Schoolleiders. Vanuit die rol gaat ze op zoek naar beschikbare kennis en onderzoeken, met het doel die te koppelen en écht handen en voeten te geven aan de ontwikkeling van dat welbevinden.
“Wetenschap en onderzoeken kunnen heel plastisch zijn. Zaken worden meetbaar gemaakt, er komen platte cijfers en resultaten uit. Maar de waarde ervan ontstaat pas met het goede gesprek over die cijfers en resultaten. Dat goede gesprek willen wij faciliteren. De kenniscommunity van de AVS moet dan ook echt weer iets opleveren voor het onderzoek zelf, bijvoorbeeld in de vorm van concrete handvatten voor schoolleiders en besturen om mee aan de slag te gaan”.
Als werkgeluk niet op orde is, wordt de rest ook niks. Begin dus bij het werkgeluk.
Als Anke uitlegt over wat er volgens haar voor nodig is om het welbevinden of werkgeluk van leerkrachten te vergroten, dan valt vaak het woord visie. Maar ook vertrouwen en lef komen langs.
“Bij ons geldt: wie het weet moet het zeggen. Als je goede argumenten hebt om buiten de lijntjes te kleuren, dan moet je dat vooral doen, als je het maar kunt beargumenteren. En als bij SAAM iemand anders dan de bestuurder meer verstand heeft van een bepaald onderwerp, dan schuift die persoon aan bij overleggen met andere besturen. Er is niet één persoon die alles weet, kennis zit verdeeld en daar moet je naar handelen. “
Ook over vertrouwen is Anke helder: “Het maakt me geen drol uit hoeveel of wanneer iemand werkt. We hebben allemaal een duidelijk doel voor ogen en een aantal taken is verdeeld. Ik vertrouw erop dat mensen hun eigen verantwoordelijkheid nemen om te zorgen dat die doelen worden bereikt. Wèl hebben we met het team afgesproken dat we 2 tot 3 dagen in de week op vaste dagen tot half vijf aanwezig zijn, want het is wel belangrijk om elkaar te blijven ontmoeten en vanuit de ontmoeting het goede gesprek over
onderwijs te blijven voeren”.
Alles wat er niet toe doet, doen we niet. Ook al zegt de minister het.
Daarbij zorgt Anke dat er maximale tijd is om te praten over waar het écht om gaat: goed onderwijs. Zo is ze heel duidelijk over de woensdagmiddagen. “Op woensdagmiddagen zorg ik dat agenda’s zoveel mogelijk leeg blijven. Want dan praten we met z’n allen over wat we de voorgaande week hebben gezien qua onderwijs, en wat we daar de volgende week mee willen gaan doen. Iedereen weet dat een leerkracht aangaat op onderwijs, dus daar moet het over gaan en daar maken we tijd voor. En alles wat er niet toe doet, dat doen we niet, zelfs al zegt de minister het.”
Om te zorgen dat iedereen in het team in staat is om individueel de goede keuzes te maken, is het belangrijk dat iedereen vanuit de visie van de school kan werken. En om dat voor elkaar te krijgen moet iedereen 100% van de visie doordrenkt zijn, en elkaar ook kunnen aanspreken op die visie.
“Een goede visie die écht richting kan geven is kort en krachtig. Op die manier kun je de visie laten leven en steeds terug laten keren. We stellen onszelf nu heel vaak de vraag of een idee past binnen de visie. En omdat iedereen die visie scherp heeft, kunnen we daar ook tot een gezamenlijk antwoord komen.”
Als schoolleider moet Anke er dus ook voor zorgen dat de visie gedragen wordt door eventuele nieuwkomers. “Omdat de visie is gaan leven wordt er door het team al veel gesproken over en gerelateerd aan de visie. Dan is het voor nieuwkomers vrij eenvoudig om deze manier van werken eigen te maken. Bij de sollicitatie maken we al heel duidelijk dat we op deze manier werken. Mensen die erg hechten aan een strakke voorschrijvende structuur zal bij ons niet gelukkig worden.”
Last van het lerarentekort hebben ze op OBS De Cirkel nauwelijks. Het verzuim is laag, en als er al een vacature is kunnen ze bogen op een informele naam als hele goede werkgever, zoals ook uit het onderzoek van Klassewerkplek blijkt. Daar komt bij dat het team een grote mate van senioriteit heeft. “We zien dat meer ervaren leerkrachten graag kiezen voor een school die werkt vanuit een visie en met een professionele teamcultuur. Ook zij-instromers komen hier goed terecht.”
