De Catharinaschool in Wellerlooi haalde een hele fraaie waardering van de leerkrachten. Daarom gingen wij in gesprek met schoolleider Judith Sliedregt, die meteen bescheiden duidelijk maakte dat haar rol in het succes nog beperkt is. Zij roemt met name de rol van het team zelf en haar voorganger, want zelf is ze pas sinds dit schooljaar actief op de Catharinaschool.
Kun je – ondanks dat je nog niet heel lang actief bent op de Catharinaschool, verklaren waarom deze school zo hoog scoort op werkgeluk? Met name de score op het thema “Werk in balans” is hoog, het hoogste van alle onderzochte scholen!
Ik denk dat het feit dat de Catharinaschool een relatief kleine school is, er zeker mee te maken heeft. Sowieso vermindert dat de werkdruk voor een schoolleider; een kleiner team betekent minder functioneringsgesprekken, minder coaching enzovoort. Maar tegelijkertijd betekent het voor de leerkrachten vaak juist meer werk. Er zijn nog steeds evenveel ouders per klas, en alle zaken moeten met een kleiner team gedraaid worden.
Wat je vooral ziet is dat de lijnen op een kleinere school veel korter zijn. Op grote scholen komen veel operationele uitdagingen op het bord van de schoolleider, op kleinere scholen lost het team – dankzij die korte lijntjes – heel veel zelf op. En ook heel snel. Omdat er zoveel onderlinge steun is, wordt er ook minder werkdruk ervaren. Belangrijk hierbij is de goede sfeer die aanwezig is in het team van de Catharinaschool. Men heeft veel voor elkaar over.
Als nieuwe schoolleider kun je voortborduren op deze korte lijnen. Hoe past dat in jouw visie op jouw rol?
Ik geloof sterk in eigenaarschap en gezamenlijke verantwoordelijkheid van het team. Wij werken hier met professionele leerteams, die werken aan thema’s uit het schoolplan. Een jaarplan stel ik op, aan de hand van de input van het team. Vervolgens toets ik bij de teamleden of dit inderdaad de inhoud is waar we mee aan de slag moeten. Als dat zo is, vormen we leerteams (PLG’s) die met het thema aan de slag gaan. De teamleden kiezen zélf in welk leerteam ze aan de slag gaan, zodat de motivatie en groeikansen van ieder teamlid optimaal worden aangesproken. Ze kiezen immers zélf. Daarna gaan ze als PLG aan de slag.
Wat is jouw rol in zo’n proces dat moet leiden tot het ontwikkelen van de school?
Ik probeer zo min mogelijk op inhoud te doen, ik stel vooral vragen. En ik zorg voor een duidelijke structuur en heldere processen. De eenvoud die daaruit ontstaat, geeft mensen de ruimte om eigen verantwoordelijkheid te nemen. En omdat ik weet dat het proces waarlangs beslissingen genomen worden, strak en goed geregeld is, durf ik ook te vertrouwen op de uitkomsten van die processen. Ook dat draagt bij aan het vertrouwen dat mensen ervaren, en de verantwoordelijkheid die ze dan nemen. En zelf zit ik als teamlid ook gewoon in het team, vooral om vragen te stellen.
Aan de ene kant ben je gewoon teamlid, en aan de andere kant dus schoolleider. Hoe combineer je dat?
Uiteindelijk ben je altijd schoolleider. Als schoolleider hecht ik sterk aan de rol van verbinder, en ik stuur altijd sterk op opbrengsten. Daarmee bedoel ik opbrengsten in de brede zin van het woord, een goed PLG-proces is voor mij óók een opbrengst. Om verbinder te kunnen zijn, helpt het natuurlijk dat ik zelf leerkracht ben geweest. Daarbij sta ik altijd voor de volle honderd procent achter mijn leerkrachten, en probeer ik ze waar kan te faciliteren. Ook ben ik niet bang om verbinding aan te gaan vanuit mijn eigen kwetsbaarheid, om daarmee de menselijke kant te benadrukken. Maar je blijft schoolleider, want je bent degene die moet beoordelen en soms zelfs veroordelen.
Je geeft aan dat je je team graag faciliteert. Heb je daar een voorbeeld van?
Een heel simpel voorbeeld is mijn rol tijdens de avonden waarop oudergesprekken plaatsvinden. Ik zorg altijd voor een warme maaltijd, en iedereen schuift aan. We plannen geen oudergesprekken tijdens het eten. Daarna gaat iedereen weer aan de slag, en ruim ik alles af. Door daarna weer rond te lopen, zie ik waar het eventueel wat lastiger is. Door met koffie bij zo’n lastig gesprek aan te schuiven, kan ik leerkrachten ter plekke terzijde staan. En soms is het al genoeg dat je er bent. Het is allemaal niet zo ingewikkeld. Je moet er gewoon voor elkaar kunnen zijn, ook als schoolleider.
Als je andere scholen zou willen inspireren met jullie aanpak, welke lessen zou je dan willen meegeven?
Geef eigenaarschap aan het team. Je draait de school gezamenlijk, die verantwoordelijkheid pak je samen. En als schoolleider moet je zorgen dat de structuur, planning en processen waarin die verantwoordelijkheden genomen worden, bijdragen aan het succes van de leerkrachten. Je creëert de randvoorwaarden om te kunnen excelleren, en dan kun je er ook op vertrouwen dat leerkrachten gáán excelleren.
Nadat ik dit soort principes op een andere school al eens had toegepast, pakte op een dag een leerkracht me beet en zei “Dus we mogen ‘t écht zélf gaan bepalen?”. De blijdschap waarmee die vraag gesteld werd, gaf mij het bewijs dat dit de goede richting is.
