Met 50 leerlingen en 13 medewerkers is De Zandbaan een kleine school. Te klein voor formele bouwoverleggen of leerteams. Dat is ook niet nodig want met zo weinig mensen spreek je elkaar automatisch veel. Geen formele overleggen wil dan ook niet zeggen dat ze niet professioneel zijn. Integendeel! De leerkrachten hebben veel ervaring en zijn gefocust op de inhoud. Schoolleider Anneleen van Sabben bouwt als zij-instromer op de kennis van het team voor de inhoud. Zij ziet het als haar taak om hen te faciliteren zodat de leerkrachten zo goed mogelijk les kunnen geven. We vragen haar hoe ze samenwerken binnen het team en wat deze school een Klassewerkplek maakt.
Hallo Anneleen, waarom zijn jullie Klassewerkplek geworden? Wat maakt dat leerkrachten graag op De Zandbaan werken?
Omdat we een klein team zijn, spreken we elkaar veel. Ons team heeft veel ervaring en ondanks dat we niet zoals andere scholen professionele leerteams hebben, leren we heel veel van elkaar tussen de regels door. Tijdens pauzes delen we veel, bijvoorbeeld over leerlingen die een bepaalde ontwikkeling doormaken. En daar genieten we met zijn allen van. Het gaat echt over de inhoud op deze school. Onze vergaderingen duren over het algemeen vrij kort omdat we tussendoor al veel bespreken.
Jij bent zelf zij-instromer en sinds ruim 2 jaar schoolleider. Wat was jouw beeld vooraf over het onderwijs?
Er is echt een wereld voor me opengegaan. Ik had veel meer een frontaal klassikaal beeld, maar in de praktijk gaat het echt op individueel niveau. Als ik zie op welk detailniveau leerkrachten analyseren wat de leerlingen doen en hoe ze zich ontwikkelen en daarop inhaken om ze net dat stapje bij te laten zetten dan is dat echt anders dan wat ik verwacht had. Ouders hebben, denk ik, vaak geen idee hoe goed de leerkracht de ontwikkeling van hun kind volgt en daarop inspringt. Leerkrachten zetten in veel gevallen ook de kinderen zelf in om andere kinderen te helpen. Dat vind ik echt geweldig. Daar kan ik als leidinggevende weinig aan toevoegen.
Het enige wat ik moet doen, is faciliterenen ze de ruimte geven.
Hoe ziet het team jouw rol?
Sommigen vonden het wel spannend dat ik geen onderwijsachtergrond had. Maar ik heb ze vooraf gevraagd of ze het wel zagen zitten. Anders was dat voor mij een breekpunt geweest. Ik groei er nu langzaam in, maar hun kennisniveau over onderwijs staat ver boven het mijne. Ik vertrouw daarin echt op hen. De resultaten laten zien dat dat terecht is, want die zijn goed, kinderen zitten lekker in hun vel en ouders zijn tevreden. Ik werk maar 2,5 dag hier op school dus de andere tijd moeten zij het ook zonder mij doen. En dat lukt goed.
Voor mijn komst waren er een aantal interim-directeuren geweest. Dat liep op zich wel maar het team miste een eigen directeur die weet wat er speelt, betrokken is, zich aan de school verbindt en het eindoverzicht heeft.
Hoe zie jij je eigen rol als schoolleider?
Ik zie mezelf vooral als iemand die het team faciliteert en met hen in gesprek gaat over wat we doen. Doen we de dingen goed en doen de goede dingen? Niet alleen in formele gesprekken maar vooral in de wandelgangen stel ik vragen: “Wat doe je vandaag? Hoe doe je dat? Waarom? Werkt het? Hoe doen anderen dat? Van wie moet het? etc.”
Verder bied ik kaders maar gezien de grote ervaring van het team geef ik veel ruimte. Ook zie ik mezelf als hitteschild zoals ze dat tegenwoordig noemen. Op een kleine school moet je altijd keuzes maken. Dat doen we steeds heel bewust: wat geen waarde toevoegt, doen we niet. Zelfs al zijn het leuke dingen. Vaak zorgt het toch voor extra taakbelasting. We maken echt de afweging of het waarde toevoegt. Ik zal ook niemand dwingen om naar een cursus te gaan. Dat is ook niet nodig, mensen willen zelf ontwikkelen. Als ik iets voorstel of vraag, dan zeg ik dat ‘nee’ ook een antwoord is.
Ik word ook blij als mensen ‘nee’ durven zeggen,want dan weet ik dat ze niet over hun grenzen gaan.
Wat is de reden voor het werkgeluk op jullie school, denk je?
Iedereen is hier betrokken met de school en elkaar, maar tegelijkertijd heel professioneel. Laatst las ik ergens dat we in het onderwijs meer van een familiecultuur naar een professionele cultuur moeten en toen dacht ik: “Maar het één staat het ander niet in de weg hier.” We zijn een hecht team, tegelijkertijd vinden er veel inhoudelijke discussies en gesprekken plaats. De leerkrachten op onze school hebben al veel ervaringsjaren maar ook oudere leerkrachten blijven zich ontwikkelen.
Maar het meeste werkgeluk komt denk ik toch uit het onderwijsproces en resultaat, de ontwikkeling van de kinderen en de impact die de leerkrachten daarop hebben. Dat ze kunnen doen waar hun hart ligt.
Hoe ondersteunt jouw bestuur jou?
Eigenlijk hetzelfde als ik naar het team. Heel betrokken maar met voldoende ruimte.
Wat zijn jouw tips aan andere schoolleiders?
Mijn tips zijn:
- Luister vooral. Leerkrachten weten vaak zelf heel goed wat ze willen en zijn uit zichzelf gemotiveerd. Sta hun motivatie niet in de weg.
- Spreek je waardering uit. Ik verbaas me nog elke dag over hoe betrokken de leerkrachten zijn, echt tot op detailniveau en dat benoem ik ook.
- Geniet samen van de resultaten door ze te delen.
- Beperk je alleen tot de zaken die waarde toevoegen.
- Als er iets fout gaat, zoek het dan bij jezelf. In mijn vrije tijd ben ik imker. Als het niet goed gaat met de bijen, dan ligt dat vaak aan mij en heb ik te weinig oog gehad voor hun behoeften. Datzelfde geldt eigenlijk voor de medewerkers hier op school. Als er iets niet goed gaat op school, dan ligt het waarschijnlijk aan mij, en waren bijvoorbeeld kaders en verantwoordelijkheden niet duidelijk. Of heb ik niet goed geluisterd naar wat de collega’s bezighoudt.
