Lesgeven op speciaal basisonderwijs vergt veel interactie. De kinderen op De Piramide hebben vaak al het een en ander meegemaakt, waardoor leren voor hen lastiger is. Daarom is face-to-face contact belangrijk, om goed te zien wat ze nodig hebben. In coronatijd een behoorlijke uitdaging. Respect dus voor De Piramide dat ze ondanks deze uitdaging in het afgelopen jaar, Klassewerkplek zijn geworden! Oud-directeur Frans Toll vertelt waarom hij De Piramide een Klassewerkplek vindt.
Hallo Frans, gefeliciteerd met de benoeming tot Klassewerkplek. Jij bent sinds maart niet meer werkzaam als directeur op De Piramide maar je opvolger vindt dat jij ons het beste kunt vertellen waarom De Piramide zo’n fijne school is om te werken. Jij bent immers het langste aan het roer geweest. Wat kun je ons vertellen over het afgelopen jaar?
Voor ons als speciaal basisonderwijs is interactie tussen leraren en de leerlingen heel belangrijk. Dat vraagt normaal gesproken al veel van leerkrachten, maar probeer dat online maar eens goed te doen. Je hebt daarbij niet alleen met de kinderen te maken, maar ook met de ouders/verzorgers en de thuissituatie. Bijvoorbeeld ouders die het moeilijk vonden om de rol van leerkracht op zich te nemen. Daardoor is de druk heel hoog geweest dit jaar voor de leerkrachten. En om dan toch te scoren, dat is best knap.
Ik vond het zelf ook lastig om de mensen bij elkaar te houden het afgelopen jaar. Intern hebben we een en ander meegemaakt dat veel onderlinge communicatie vereiste. Met één persoon gaat dat nog wel online, maar met 23 mensen is dat een stuk lastiger. Gelukkig staat de groep als groep heel sterk.
Het team kan goed omgaan met de verscheidenheid van mensen.
Wat straalt er van jullie manier van lesgeven uit op jullie interne organisatie?
We leggen de eigen verantwoordelijkheid bij de kinderen. Ook bij de leerkrachten passen we dat toe. Je moet het gevoel hebben dat je er zelf vorm aan kan geven, want je bent nu eenmaal anders dan je buurman of buurvrouw. Die vrijheid moet je hebben. Dat is af en toe wel lastig als ervan bovenaf, vanuit de overheid of het bestuur, wordt opgelegd wat iedereen moet doen. Het is dan zaak om daar doorheen te laveren en vooral de dingen niet te groot te maken. Want als je dat wel doet, dan werk je je helemaal horendol.
Ik geloof dat het belangrijker is om de relatie met ouders/verzorgers op te bouwen dan rapporten te schrijven. We maken wel jaarplannen, maar het heeft geen zin om alles in detail uit te werken. Je weet toch niet hoe het jaar loopt. Al denken veel instanties van wel. Daarom houd ik het team altijd voor:
Maak het niet te groot en kijk wat je inspanning oplevert. Streef vooral je hogere doel na, en vermijd het om in details te verzanden.
Wat is het hogere doel voor jullie school?
Wij hebben kinderen die niet voor niets bij ons naar het speciaal basisonderwijs komen. Die kinderen zijn vaak geknakt. In veel gevallen zijn ze overvraagd en ze moeten bij ons eerst zichzelf weer kunnen zijn. Je kan pas groeien als je goed in je vel zit. Dat is veel belangrijker dan die extra som maken.
Goed in je vel zitten om te kunnen groeien, geldt voor de kinderen maar ook voor de leerkrachten en voor mijzelf. Dus heb je iets anders aan je hoofd, ga dan niet bij die ene vergadering zitten, want dan heb je er toch niks aan. Ik zal nooit iemand dwingen om bij vergaderingen of workshops aanwezig te zijn. Op lange termijn zie je dat mensen dan sneller aansluiten, dan wanneer je het oplegt.
Jullie hebben heel lage verzuimcijfers, bleek uit eerder onderzoek. Zeker vergeleken met andere SBO-scholen. Uit het onderzoek van Klassewerkplek blijkt dat bij jullie minder leerkrachten overwegen over te stappen naar een andere werkgever dan het landelijk gemiddelde. En ze blijven ook lang werken bij jullie. Hoe komt dat?
Tijdens dat eerdere onderzoek gaven leraren zelf aan dat ze zich gehoord en gezien voelen en dat er veel individuele keuzevrijheid is. En dat ze met plezier werken! We lachen elke dag met elkaar. Dat is goed voor de onderlinge band, want je moet ook op slechte momenten op elkaar kunnen terugvallen. Daarvoor moet je elkaar wel vertrouwen.
Daarnaast is de impact die ze hebben op de toekomstige generatie met hun werk, enorm. Juist met de kinderen van onze school. (De Piramide scoorde 100% op Trots op mijn vak in het onderzoek – red.). Je moet als schoolleider zorgen dat mensen zich prettig voelen en dat ze zelf verantwoordelijkheid hebben. Ik kan daarin inspireren door de juiste vragen te stellen. De kracht is door hen zelf op zoek te laten gaan naar de juiste manier om verbinding te maken met het kind.
Wat zijn jouw tips voor andere schoolleiders?
Maak dingen niet te groot en weet waar je voor staat. Geef de richting aan, maar vul het niet tot de puntjes in. Waar het om gaat, is dat je doet wat op dat moment nodig is. Als je vindt dat je elk jaar vier vergaderingen over klassemanagement of het pedagogische klimaat moet hebben, dan zit je vast. Je treft meer de juiste snaar bij je collega’s als je kijkt wat er op dat moment echt belangrijk is.
Niet iedere les moet hetzelfde zijn. Het gaat erom dat de kinderen op het puntje van hun stoel zitten.
En dwing het niet af dat alle leerkrachten hetzelfde doen in de klas, zoals bij het directe instructiemodel en het IGDI-model. Daar zitten goede dingen in, maar niet iedere les moet hetzelfde zijn. Het gaat erom dat de kinderen op het puntje van hun stoel zitten en dat is bij ons al pittig zat. Voor onze kinderen is het belangrijkste dat ze leren leren, niet dat we ze overvoeren met lesstof. We willen ze juist weer gemotiveerd maken. Dan heb ik liever dat de leerkracht even wat geks of ontspannends doet, dan strikt het instructiemodel volgen. Dat kan een robot misschien, maar de leerkracht moet kijken naar de klas en wat die nodig heeft.
Net als voor de leerlingen, zijn leerkrachten mensen. Dus het heeft geen zin om ze iets op te leggen waar ze geen zin in hebben. Dat gaan ze toch niet doen. Ik vind ook dat ze het moeten zeggen als ze het ergens niet mee eens zijn. Direct tegen de persoon in kwestie. Niet achter iemands rug om. Dat zie ik namelijk op veel andere scholen. Zo zijn wij als team met elkaar om gegaan en hopelijk blijft dit zo doorgaan.
